Tiêu chuẩn phòng sạch ISO 14644-1: Ý nghĩa và ứng dụng trong sản xuất hiện đại

Trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là điện tử, dược phẩm, y tế, bán dẫn, việc kiểm soát mức độ bụi trong không khí là yếu tố sống còn để đảm bảo chất lượng sản phẩm. ISO 14644-1 là tiêu chuẩn quốc tế quan trọng giúp phân loại và quản lý phòng sạch, từ đó tạo môi trường sản xuất ổn định, an toàn và đạt chuẩn.

ISO 14644-1 là gì?

ISO 14644-1 là phần đầu tiên trong bộ tiêu chuẩn ISO 14644 do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, quy định phương pháp phân loại phòng sạch dựa trên nồng độ hạt bụi trong không khí.

Theo đó, phòng sạch được chia thành nhiều cấp độ khác nhau (Class), ví dụ ISO Class 5, ISO Class 7, ISO Class 8… tùy thuộc vào số lượng và kích thước hạt bụi được cho phép trong một mét khối không khí.

Ví dụ:

  • ISO Class 5: Rất khắt khe, chỉ cho phép tối đa 3.520 hạt bụi ≥0.5 μm/m³.
  • ISO Class 8: Dễ đạt hơn, cho phép tới 3.520.000 hạt bụi ≥0.5 μm/m³.


Ý nghĩa của tiêu chuẩn ISO 14644-1

  1. Đảm bảo chất lượng sản phẩm
    Với các ngành sản xuất vi mạch, dược phẩm, thiết bị y tế, chỉ cần một lượng nhỏ bụi hoặc hạt lạ cũng có thể gây lỗi sản phẩm hoặc ảnh hưởng đến độ an toàn. ISO 14644-1 giúp kiểm soát yếu tố này.
  2. Đáp ứng yêu cầu pháp lý và khách hàng
    Nhiều quốc gia, tập đoàn lớn chỉ chấp nhận sản phẩm từ nhà máy có phòng sạch đạt chuẩn ISO. Do đó, áp dụng tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp tăng uy tín và mở rộng thị trường.
  3. Tối ưu vận hành
    Việc duy trì cấp độ phòng sạch phù hợp giúp giảm thiểu chi phí sản xuất, tránh lãng phí trong việc đầu tư hệ thống lọc không khí quá mức cần thiết.

👉 Để bảo vệ nhân sự và thiết bị trong phòng sạch, nhiều nhà máy kết hợp sử dụng găng tay phòng sạch nhằm ngăn ngừa bụi, mồ hôi và tĩnh điện từ người lao động.


Phân loại phòng sạch theo ISO 14644-1

Tiêu chuẩn quy định 9 cấp độ từ ISO Class 1 đến ISO Class 9, trong đó:

  • ISO Class 1–5: Áp dụng cho các ngành yêu cầu cực kỳ khắt khe như sản xuất chip bán dẫn, dược phẩm vô trùng.
  • ISO Class 6–7: Phổ biến trong sản xuất điện tử, quang học, thiết bị y tế.
  • ISO Class 8–9: Dùng cho các ngành yêu cầu vừa phải như cơ khí chính xác, lắp ráp linh kiện điện tử thông thường.

Để đạt được các cấp độ này, phòng sạch phải được thiết kế với hệ thống lọc khí HEPA/ULPA, áp suất dương, kiểm soát nhiệt độ – độ ẩm, đồng thời có quy trình vệ sinh, thay đồ bảo hộ nghiêm ngặt.

👉 Bên cạnh việc phân loại theo ISO, doanh nghiệp còn cần trang bị các thiết bị phụ trợ như thảm dính bụi phòng sạch để giảm bụi bám vào giày dép khi nhân sự ra vào.

 


Ứng dụng thực tế trong sản xuất

  1. Ngành điện tử – bán dẫn
    Các vi mạch, bo mạch, chip cần môi trường không có hạt bụi vì chỉ một hạt siêu nhỏ cũng có thể làm hỏng cả lô sản phẩm.
  2. Ngành dược phẩm và y tế
    Trong sản xuất thuốc tiêm, dung dịch truyền hoặc thiết bị cấy ghép, tiêu chuẩn phòng sạch ISO 14644-1 giúp ngăn ngừa vi sinh vật, bụi, và các hạt gây nhiễm chéo.
  3. Ngành quang học, hàng không vũ trụ
    Ống kính, cảm biến, hoặc vật liệu đặc biệt đều đòi hỏi phòng sạch ISO Class 5–7 để đảm bảo độ chính xác tuyệt đối.


Doanh nghiệp cần làm gì để đáp ứng ISO 14644-1?

Để đạt chuẩn, doanh nghiệp phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp:

  • Đầu tư hạ tầng: hệ thống lọc khí, tường và trần panel chống bụi, cửa air-shower.
  • Trang bị sản phẩm tiêu hao phòng sạch: găng tay, khẩu trang, quần áo, giày dép đạt chuẩn.
  • Quản lý vận hành: đào tạo nhân sự, xây dựng quy trình vệ sinh định kỳ, đo kiểm hạt bụi thường xuyên.

👉 Ngoài ra, việc sử dụng khăn lau phòng sạch cũng là một phần quan trọng để duy trì mức độ sạch của các bề mặt làm việc và thiết bị.

Kết luận

ISO 14644-1 là tiêu chuẩn then chốt để đảm bảo phòng sạch đạt chuẩn quốc tế, bảo vệ sản phẩm, thiết bị và con người trong môi trường nhạy cảm. Đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử, dược phẩm, y tế, việc tuân thủ tiêu chuẩn này không chỉ giúp nâng cao chất lượng, mà còn là tấm vé thông hành để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đầu tư đúng chuẩn phòng sạch ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm chi phí lâu dài, gia tăng uy tín thương hiệu và đảm bảo lợi thế cạnh tranh bền vững.